Posts

"Svatovsko groblje" na Vezirovoj bradi - nijemi pripovjedač

Image
Kulturno-istorijsko i duhovno nasljeđe Prokletija  "Svatovsko groblje" na Vezirovoj bradi - nijemi pripovjedač B. Redžepagić (NP "Prokletije")        Na Vezirovoj bradi, planini iznad Gusinja, tačnije na Ćafi (prevoju) Brade, nalazi se nekoliko kamenih mezara (i ostataka kamenih ploča kojima su bili prekriveni) koje narod naziva "svatovsko groblje". Taj naziv se sreće i u spisima onih koji su ranije obilazili Prokletije.  Širom Balkana pominju se "svatovska groblja" i razne priče i legende o njima, koje su često svuda istovjetne. U objašnjenju tog termina stoji da „svatovska groblja“ označavaju zapuštena, nepoznata, stara groblja ili pojedine nadgrobne spomenike, uglavnom kamene, za koje narod ne pamti vrijeme nastanka i umrle koji su u njima sahranjeni, te da usmena predanja o „svatovskim grobljima“ kazuju da su to grobovi svatova koji su se nekada davno susreli, međusobno sukobili i izginuli (što je stari

Praistorijski crteži na Prokletijama

Image
        Kulturno-istorijsko i duhovno nasljeđe Prokletija         Praistorijski crteži na Prokletijama B. Redžepagić (NP "Prokletije")                                                         Jedna od najvećih značajnosti Prokletija u pogledu kulturno - istorijskog nasljeđa jesu praistorijski crteži - uklesani na kamenoj ploči podno vrha Popadija (2057 mnv). Ovi crteži se uglavnom letimično pominju, sa oskudnim podacima. Pominjani su i u nekim novinskim člancima, u formi kratkog osvrta i navođenja njihovog postojanja, sa vrlo malo teksta (i bez realnih fotografija). Ova gravura, prema nekim navodima, potiče iz srednjeg bronzanog doba , oko 600 godina prije nove ere. Prema tvrdnjama arheologa Branka Mijovića, crteži pripadaju postpaleolitskoj (neolitskoj) umjetnosti Balkana. Kako se navodi, crteži prikazuju borbu muškarca i žene sa vukom koji je napao dijete, ili je samo crtež majke i djece. Na temelju toga, ovaj uklesani "primitivni crtež majke sa dj

Gusinjsko turbe - čuvar duhovnih tajni Gusinja

Image
Duhovno nasljeđe Prokletija i neposrednog okruženja  Gusinjsko turbe - čuvar duhovnih tajni Gusinja B. Redžepagić (NP Prokletije)      Turbeta su podizana i građena gazijama, šehidima, uglednim, učenim i izuzetno pobožnim ljudima - onima koje je narod smatrao evlijama (Bogougodnicima, Bogu bliskima).  U Gusinju se nalazi jedno turbe, u dvorištu kuće porodice Šaljanin. Prema pričama starih Gusinjana ovo turbe je imalo poseban značaj. Obilaženo je redovno, posebno za vrijeme važnih vjerskih datuma. Stariji pamte svijeće upaljene u turbetu, ibrik ili kofu u kojima je uvijek bila svježa voda, jer se vjerovalo da onaj koji tu leži uzima abdest. Dokaz za to je bio prazan ibrik koji je zatican ujutru a koji bi prethodno veče napunili.  Za ovo turbe vezuju se mnoge nadnaravne priče - koje se mogu čuti od starijih Gusinjana. No, vrijeme je učinilo svoje, javio se nemar novih generacija, koje danas prolaze pored turbeta ne znajući da uopšte i postoji. A mimo duhovne

Razgovor sa Zuvdijom Bajraktarevićem - najstarijim aktivnim planinarom naših prostora: PROKLETIJSKI KAMEN JE NAJUDOBNIJI JASTUK

Image
Razgovor sa Zuvdijom Bajraktarevićem - najstarijim aktivnim planinarom naših prostora PROKLETIJSKI KAMEN JE NAJUDOBNIJI JASTUK Razgovarao: B. Redžepagić (NP Prokletije) Zuvdija, planinarenje je vaša velika ljubav. Kako i kada ste krenuli u to, i šta je u tome što vas toliko privlači? -         Ja sam radio u Hotelu „Plavsko jezero“ , bio sam upravnik hotela. Mi smo imali kao goste planinare iz Švajcarske, po pola godine. Oni su dolazili da planinare. Kroz posao koji sam imao kao upravnik oko organizacije tih grupa i sam sam se uključio. I onda, malo po malo krenuo sam po ovim našim planinama, po onim terenima koji su manje riskantni – gdje nije bilo nekih oštrih stijena, rizičnih susreta i sl.  Onda kasnije, sa planinarima Omerom Lalićem i Rifatom Mulićem sam malo više u kontakt došao. I jedne prilike smo pošli u dolinu Grebaje, i oni su meni govorili kako su Grebaje nešto naljepše. Međutim, ja to nijesam mogao da shvatim , govorio sam: Ma , kakvi.  No, mal

Visitors Center - National Park "Prokletije" (Gusinje, Montenegro)

Image